کلرید مس چیست؟
کلرید مس چیست ؟ برای بسیاری این سوال پیش خواهد آمد که کلرید مس چیست ؟ در طبیعت به صورت مس خالص، سولفیدی یا اکسیدی وجود دارد که بیشتر به حالت کانی های سولفیدی چون کالکوپیریت، بورنیت و کالکوزیت پیدا می‌شود. مس طبیعی در حالت آزاد به صورت توده های بزرگ یا به شکل ذرات پراکنده در سنگ های آذرین در قشر زمین تشکیل شده است.
در واقع این نوع مس در طبیعت زیاد نیست و فقط در بعضی نقاط دنیا مانند نواحی دریاچه ی “سوپریور” در ایالات متحده ی آمریکا، در کشور بولیوی، چین، شیلی و ایران دیده شده است. عیار چنین مسی اگر به صورت توده ای است، بیش از 92% و اگر به صورت ذرات پراکنده باشد در حدود 1.5-1% می باشد.
کلرید مس (I) با فرمول شیمیایی CuCl و ترکیبی شیمیایی با جرم مولی 98.999 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، پودر سفید مایل به قهوه ای و زرد است.
کلرید مس (II) با فرمول شیمیایی CuCl2 ، ترکیب شیمیایی است که جرم مولی انهیدراس (خشک) آن 134.45 g/mol و جامد قهوه ای رنگ همچنین جرم مولی دی هیدرات دارای دو مولکول آب تبلور آن 170.48 g/mol و شکل ظاهری کریستال های فیروزه ای رنگ است.
مس (II) جامدی به رنگ قهوه ای روشن است که به آهستگی رطوبت را به خود جذب می کند تا کلرور مس دیهیدرات آبی–سبز رنگ را به وجود آورد. کلرید های مس از متداول ترین ترکیبات مس، بعد از سولفات مس به شمار می روند. ترکیب شیمیایی بدون آب CuCl2 یک ساختار یدید کادمیوم با شکل غیر طبیعی را قبول می کند.
کلرید مس در آب محلول است. این نمک به عنوان شناخته شده ترین نمک مس در واکنش های شیمیایی به کار برده می شود. به دلیل داشتن خاصیت پارا مغناطیس در اندازه گیری های رزونانس الکترونی استفاده می شود.
کاربردها
- استفاده مهم مس کلرید به عنوان ماده اولیه قارچ کشی دی کاپرکلرید تری هیدروکسید می باشد.
- کاربرد اصلی آن در صنعت نفت برای شیرین سازی نفت و برای تجزیه‌ی کاتالیزورها در فرآیندهای شیمیایی و همچنین نگهدارنده در صنعت چاپ و رنگ آمیزی می باشد.
- کاتالیزور مس در فرآیند واکر (Wacker process)
مس کلراید در فرآیند واکر (Wacker process)، (اکسیداسیون اتیلن به استالدهید) و در تولید کلر به عنوان کاتالیزور به کار برده می شود به این صورت که مس کلرید (II) به شکل یک هم کاتالیزوری -CATALYST CO با کلرید پالادیوم (II) در فرآیند واکر فعالیت دارد. در این فرآیند، اتن (اتیلن) به اتانال با استفاده از آب و هوا تبدیل می شود. - کاتالیزور در تولید کلرین
مس کلرید (II) به عنوان یک کاتالیزور در فرآیند های گوناگونی که با استفاده از اکسی کلریناسیون، کلرین تولید می کنند، به کار گرفته می شود. - سایر کاربرد های سنتزی آلی از مس کلراید
همچنین در صنایع آتش نشانی، رنگرزی و چاپ پارچه های نساجی، پالایش مس، طلا و نقره و در سنتز دیگر ترکیبات آلی استفاده می شود که این ترکیب کلریناسیون هیدرو کربن های آروماتیک را تحت تأثیر قرار داده و اغلب اوقات در حضور اکسید آلومینیوم این کار را انجام می دهد.
روش تولید کلرید مس
مس کلرید به صورت صنعتی از طریق واکنش کلرینه کردن مس تولید می شود. در دمای 300-400 درجه سانتی گراد، مس مستقیما در معرض گاز کلر قرار میگیرد که در اثر واکنش بین این دو، مس کلرید به صورت مذاب تولید می شود. این واکنش یک واکنش بسیار گرماده است. این واکنش به شکل زیر است:
Cu(s) + Cl2(g) → CuCl2(l)
همچنین یکی دیگر از واکنش هایی که ممکن است برخی مواقع مورد استفاده قرار بگیرد، ترکیب کردن اکسید مس و آمونیوم کلرید است که منجر به تولید کلرید مس، آمونیاک و آب می شود. این واکنش نیز به صورت زیر است:
CuO + 2NH4Cl → CuCl2 + 2NH3 + H2O
همچنین روش های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است برای تولید مس کلرید استفاده شوند اما در صنعت کمتر مورد استفاده قرار میگیرند و به طور کلی نیز استفاده از آنها کمتر است.
خطرات کلرید مس
- ماده ای سمی و خطرناک
- در صورت تماس با چشم و پوست موجب سوزش و یا آسیب های جدی می شود
- در صورت استنشاق منجر به تحریک سیستم تنفسی
- در صورت تماس منجر به درد در ناحیه شکمی، اسهال و استفراغ، مشکلات قلبی، کاهش فشار خون، تب و لرز، تورم صورت و لب و …
- مخرب محیط زیست( آسیب و تخریب اکوسیستم موجودات آبزی)
